نکات مهم قبل خرید کارت گرافیک در سال ۲۰۲۵

انتخاب کارت گرافیک مناسب یکی از چالش‌برانگیزترین مراحل اسمبل یا ارتقاء یک کامپیوتر است. مخصوصاً اگر قصد دارید بازی کنید، GPU درست می‌تواند تجربه شما را کاملاً تغییر دهد. خرید اشتباه کارت گرافیک هم ممکن است هم هزینه‌بر باشد و هم عملکرد سیستم شما را پایین بیاورد. در این راهنما، قدم‌به‌قدم به شما نشان می‌دهیم چطور کارت گرافیک مناسب خود را پیدا کنید و از میان مدل‌های متنوع بازار، بهترین گزینه را انتخاب کنید.

نحوه خرید یک کارت گرافیک

قبل از خرید کارت گرافیک، چند نکته مهم را باید در نظر داشته باشید. در ادامه به همه جزئیات می‌پردازیم، اما اینجا یک خلاصه سریع داریم:

• نوع بازی‌هایی که بازی می‌کنید
• میزان VRAM یا حافظه گرافیکی کارت
• اندازه فیزیکی کارت و مصرف برق آن
• برند و شرکت سازنده GPU
• بودجه‌ای که برای کارت گرافیک در نظر گرفته‌اید

در انتهای این راهنما، چند مدل محبوب هم معرفی کرده‌ایم، اما یادتان باشد که هیچ کارت گرافیکی وجود ندارد که برای همه “بهترین” باشد. انتخاب شما بستگی به سبک بازی، نیاز سخت‌افزاری و میزان بودجه‌تان دارد.

همه چیز به بازی‌ها بستگی دارد

اولین سوالی که باید از خود بپرسید این است: چه نوع بازی‌هایی می‌خواهید بازی کنید؟

بازی‌های رقابتی مثل Valorant، Overwatch و Marvel Rivals حتی روی سیستم‌های قدیمی‌تر هم روان اجرا می‌شوند. برای این بازی‌ها، کارت‌های گرافیک سطح پایین مثل GeForce RTX 5060 می‌توانند راحت سرعت ۱۲۰ فریم بر ثانیه یا بیشتر در وضوح 1080p بدهند. (بعداً توضیح می‌دهیم چرا این موضوع مهم است.)

اما اگر هدف شما بازی‌های مدرن تک‌نفره با Ray Tracing و جزئیات گرافیکی بالا است، باید یک GPU قدرتمندتر انتخاب کنید. قدرت مورد نیاز به وضوح مانیتور شما هم بستگی دارد:

• یک مانیتور 1440p حدود ۷۸٪ پیکسل بیشتر از 1080p دارد.
• یک مانیتور 4K بیش از دو برابر QHD پیکسل دارد.

به‌طور خلاصه، اجرای بازی با وضوح 4K و نرخ فریم بالای ۶۰، فشار زیادی به کارت گرافیک وارد می‌کند. اکثر کارت‌ها برای رسیدن به نرخ فریم بالا در بازی‌های جدید، نیاز به تکنولوژی‌های Upscaling مثل DLSS (انویدیا) یا FSR (AMD) دارند.

منطقی نیست که یک مانیتور 4K بخرید و بعد آن را با یک GPU ارزان جفت کنید؛ این ترکیب تجربه بازی شما را خراب می‌کند. هنگام خرید کارت گرافیک، همیشه وضوح و نرخ فریم مورد نظر خود را در نظر بگیرید. اگر قصد خرید همزمان GPU و مانیتور دارید، راهنمای ما درباره بهترین مانیتورهای گیمینگ می‌تواند کمک کند.

اگر بودجه کافی دارید، یک کارت گرافیک میان‌رده انتخاب کنید که اکثر بازی‌ها را با وضوح 1440p و حداقل ۱۴۴ فریم بر ثانیه اجرا کند. چنین GPU‌ای نه تنها در بازی‌های رقابتی روان عمل می‌کند، بلکه برای جدیدترین بازی‌های تک‌نفره هم تجربه عالی ارائه می‌دهد.

انویدیا در مقابل AMD و اینتل

یکی از گیج‌کننده‌ترین بخش‌های بازار کارت گرافیک، وجود چندین بازیگر بزرگ است: AMD، Intel و NVIDIA.

مشکل اصلی این است که هر کدام از این شرکت‌ها قیمت پیشنهادی برای کارت‌های خود دارند، اما شرکای فروش معمولاً آن‌ها را با قیمتی بالاتر از MSRP می‌فروشند. برای مثال، NVIDIA کارت RTX 5070 را با قیمت شروع ۵۴۹ دلار معرفی کرده، اما در سایت‌هایی مثل Newegg، هیچ مدل جدیدی با این قیمت پیدا نمی‌کنید؛ برای خرید یک کارت نو باید حداقل حدود ۶۰۰ دلار پرداخت کنید.

قبل از سال ۲۰۲۵، NVIDIA تقریباً بی‌رقیب بود. حتی اگر کارت‌های GeForce همیشه بهترین عملکرد در Rasterization را نداشتند، قدرت آن‌ها در بازی‌های Ray Tracing و ویژگی‌هایی مثل DLSS، خرید سری RTX را مطمئن می‌کرد.

امّا با عرضه سری RTX 50، وضعیت کمی تغییر کرده است. حالا برای کارت‌های سطح پایین و میان‌رده، AMD و Intel گزینه‌های بهتری ارائه می‌دهند، با حافظه کافی برای حال و آینده. با این حال، اگر Ray Tracing برای شما اهمیت دارد، هنوز NVIDIA انتخابی جذاب باقی مانده است.

رهگیری پرتو (Ray Tracing)

برای دهه‌ها، توسعه‌دهندگان از تکنیک Rasterization برای شبیه‌سازی نور در بازی‌ها استفاده می‌کردند و نتایج قابل قبول بودند. اما اگر دقت کنید، متوجه می‌شوید که این تکنیک محدودیت دارد. به همین دلیل، رهگیری پرتو در لحظه (Real-time Ray Tracing) سال‌ها هدف اصلی صنعت بود و سرانجام در سال ۲۰۱۸ با اولین کارت‌ گرافیک های RTX انویدیا عملی شد.

در بعضی بازی‌ها، جلوه‌هایی مثل بازتاب‌ها و نورپردازی سراسری واقعاً تحول‌آفرین هستند. مشکل اینجاست که اجرای این ویژگی‌ها بدون تکنیک‌های Upscaling، فشار زیادی روی GPU وارد می‌کند و نرخ فریم را کاهش می‌دهد.

قبل از سال ۲۰۲۵، Ray Tracing در بسیاری از بازی‌ها اختیاری بود، پس می‌شد با خرید GPU از AMD هزینه کمتری کرد. مثلاً RX 7800 XT ممکن بود در Ray Tracing ضعیف‌تر از RTX 4070 باشد، اما ارزان‌تر بود، VRAM بیشتری داشت و در اکثر بازی‌ها عملکرد Rasterization برابری ارائه می‌کرد.

امّا حالا دیگر نمی‌توان از Ray Tracing چشم‌پوشی کرد. بازی‌هایی مثل Doom: The Dark Ages نشان می‌دهند که این تکنولوژی بخشی جدایی‌ناپذیر از رندرینگ است و احتمالاً در آینده بیشتر استفاده خواهد شد. کارت‌های جدید AMD در این زمینه پیشرفت کرده‌اند، اما اگر Ray Tracing برای شما اهمیت دارد، NVIDIA هنوز بهترین انتخاب است.

نرخ‌های نوسازی و نرخ‌های فریم

اگر تازه وارد دنیای بازی‌های کامپیوتری شده‌اید، مفهوم نرخ نوسازی مانیتور ممکن است کمی گیج‌کننده باشد. به زبان ساده، هرچه نرخ نوسازی بالاتر باشد، مانیتور در هر ثانیه تصاویر بیشتری نشان می‌دهد و حرکت‌ها روان‌تر به نظر می‌رسند.

مثلاً عناصر متحرک روی یک مانیتور ۲۴۰ هرتز، روان‌تر از همان عناصر روی یک مانیتور ۱۲۰ هرتز دیده می‌شوند. اما همه چیز به قدرت GPU شما بستگی دارد. برای اینکه یک مانیتور ۱۲۰ هرتز را به خوبی پر کنید، کارت گرافیک شما باید بتواند بازی‌ها را با ۱۲۰ فریم بر ثانیه اجرا کند. واقعیت این است که بیشتر کارت‌ها در همه بازی‌ها به این نرخ نمی‌رسند، اما داشتن این هدف هنگام خرید GPU می‌تواند انتخاب شما را راحت‌تر کند.

افزایش مقیاس و تأخیر (Latency)

تا حالا چند بار به DLSS اشاره کرده‌ایم. در کنار FSR و Intel XeSS، DLSS نمونه‌ای از تکنولوژی‌های افزایش مقیاس تصویر (upscaling) است. این فناوری‌ها به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند بازی‌ها را با وضوح پایین‌تر رندر کنند و سپس تصویر را تا وضوح بالاتر مثل QHD یا 4K بازسازی کنند. دلیل این کار ساده است: حتی قدرتمندترین کارت‌های گرافیک ممکن است در اجرای بازی‌های مدرن با Ray Tracing و جلوه‌های پیچیده، نرخ فریم مناسب ارائه ندهند.

افزایش مقیاس در بازی‌ها چیز جدیدی نیست؛ برای مثال PS4 Pro از تکنیک شطرنجی برای خروجی 4K استفاده می‌کرد. اما تفاوت کارت‌های گرافیک مدرن این است که DLSS از یادگیری ماشینی برای بازسازی تصویر استفاده می‌کند، کیفیت تصویر را بهتر می‌کند و بسیاری از مشکلات روش‌های قدیمی را حل می‌کند. هنوز کمی تاری و لرزش وجود دارد، اما در مقایسه با گذشته بسیار کمتر است و عملکرد بازی را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد.

DLSS به مرور پیشرفته‌تر شد و قابلیت تولید فریم‌های تک و چندگانه (single and multi-frame generation) به آن اضافه شد. این تکنولوژی فقط روی کارت‌های انویدیا در دسترس است و با عرضه DLSS 4، اکنون به عنوان بهترین راهکار افزایش مقیاس شناخته می‌شود. این یکی از دلایلی است که ممکن است بخواهید کارت انویدیا بخرید.

با این حال، اگر AMD انتخاب شماست، جای نگرانی نیست. این شرکت FSR 4 را عرضه کرده که نسبت به نسخه‌های قبلی جهش بزرگی است، هرچند هنوز به کیفیت DLSS 4 نمی‌رسد.

همچنین، اگر به بازی‌های رقابتی علاقه دارید، انویدیا قابلیت Reflex را معرفی کرده که تأخیر ورودی (input lag) را کاهش می‌دهد. AMD نسخه مشابهی با نام Radeon Anti-Lag دارد، اما Reflex 2 انویدیا کمی برتری دارد و می‌تواند در بازی‌هایی مثل Counter-Strike 2 و Valorant دقت شلیک شما را افزایش دهد.

پشتیبانی از درایور

قبلاً یکی از دلایل انتخاب کارت‌های گرافیک انویدیا، سابقه خوب این شرکت در پشتیبانی درایور بود. با کارت‌های این شرکت، مشکلات پایداری و اجرای بازی‌ها کمتر دیده می‌شد. اما در سال ۲۰۲۵، درایورهای انویدیا چندان پایدار نبوده‌اند و کاربران مشکلات و باگ‌های مکرر گزارش کرده‌اند. بنابراین، اگر پایداری و اجرای بدون مشکل برایتان اهمیت دارد، در حال حاضر AMD کمی برتری دارد.

VRAM (حافظه گرافیکی)

هنگام مقایسه کارت‌های گرافیک، به ویژه مدل‌هایی در یک رده، میزان VRAM اهمیت زیادی دارد. بازی‌های مدرن به هر چه مقدار VRAM بیشتر نیاز دارند و اگر کارت شما حافظه کمی مثل ۸ گیگابایت داشته باشد، ممکن است با گلوگاه عملکردی روبرو شوید.

اگر بودجه اجازه می‌دهد، همیشه به دنبال مدلی با VRAM بیشتر باشید. به عنوان مثال، تفاوت بین RTX 5060 با قیمت ۲۹۹ دلار و RTX 5060 Ti با قیمت ۴۲۹ دلار را در نظر بگیرید. شاید پرداخت ۱۳۰ دلار بیشتر برای برخی زیاد باشد، اما این تفاوت می‌تواند بین کارتی باشد که به سختی برای بازی‌های جدید کافی است و کارتی که چند سال آینده هم جوابگو خواهد بود. به زبان ساده: VRAM بیشتر، بهتر است.

یک نکته مهم: هنگام مقایسه مدل‌ها، به پهنای باند حافظه هم توجه کنید. کارت‌هایی که می‌توانند سریع‌تر به حافظه خود دسترسی پیدا کنند، ممکن است حتی از مدل‌هایی با VRAM بیشتر، عملکرد بهتری داشته باشند. پس بررسی‌های دقیق مدل‌ها را بخوانید تا ببینید در بازی‌های مختلف چگونه عمل می‌کنند.

اندازه و مصرف برق

کارت‌های گرافیک مدرن معمولاً بزرگ هستند و بیشتر آن‌ها حداقل دو اسلات PCI پشت مادربرد را اشغال می‌کنند. طول کارت‌ها هم بسته به تعداد فن‌های خنک‌کننده متفاوت است. قبل از خرید، حتماً طول کارت مورد نظر را با حداکثر فضای قابل استفاده در کیس خود مقایسه کنید. اگر رادیاتور جلوی کیس دارید، آن را هم در محاسبات لحاظ کنید تا کارت گرافیک خریداری شده به راحتی جا شود.

همچنین، همیشه منبع تغذیه (PSU) توصیه شده برای کارت را بررسی کنید. به عنوان مثال، انویدیا توصیه می‌کند RTX 5070 با PSU حداقل ۷۵۰ وات استفاده شود. اگر منبع تغذیه شما ۶۵۰ وات است، باید هزینه ارتقاء PSU را هم در نظر بگیرید. رعایت این نکات باعث می‌شود کارت گرافیک شما بدون مشکل و ایمن کار کند.

آیا باید یک کارت گرافیک دست دوم بخرید؟

بستگی دارد. اگر بتوانید یک مدل خوب از سری قدیمی RTX 40 پیدا کنید، بله، ارزش خرید دارد. اما سری RTX 50 انویدیا تفاوت عملکرد زیادی نسبت به نسل قبل ندارند و با توجه به اینکه اکثر مدل‌ها بالاتر از قیمت خرده‌فروشی فروخته می‌شوند، اکنون زمان مناسبی برای خرید یک کارت جدید از این سری نیست.

پیدا کردن معامله خوب برای GPU دست دوم هم سخت است، چون اکثر دارندگان ارزش کارت خود را می‌دانند و قیمت بالایی برای آن می‌گیرند.

برای AMD و Intel، ممکن است مدل‌های قدیمی‌تر را با قیمت بهتری پیدا کنید، اما بهتر است همین حالا مدل جدید بخرید، چون پیشرفت‌های نسل جدید کارت‌ها قابل توجه است. به طور مثال، 9070 XT و B580 جزو بهترین گزینه‌های فعلی هستند.

در نهایت، مدل‌های قدیمی‌تر از سری RTX 40 یا خانواده RX 6000 معمولاً ارزش خرید ندارند، مگر اینکه بودجه شما خیلی محدود باشد یا بیشتر بازی‌های قدیمی را اجرا کنید. بهتر است پول بیشتری خرج کنید و یک کارت جدید بخرید که چند سال آینده هم جوابگو باشد.

چه زمانی بهترین وقت برای خرید یک کارت گرافیک جدید است؟

اگر تا اینجای متن را خوانده‌اید، احتمالاً از خود می‌پرسید: آیا الان ارزش دارد یک GPU جدید بخرید؟ پاسخ کمی پیچیده است.

چند کارت عالی مثل Intel B580 و Radeon 9070 XT وجود دارند که قطعاً ارزش خرید دارند، اما پیدا کردن آن‌ها با قیمتی نزدیک به قیمت رسمی AMD، Intel یا NVIDIA بسیار سخت است. علاوه بر این، نوسانات بازار و سیاست‌های تعرفه‌ای می‌توانند قیمت‌ها را بالاتر ببرند. اگر GPU فعلی شما هنوز کار می‌کند، شاید بهتر باشد صبر کنید و فعلاً از همان استفاده کنید.

اما اگر کارت شما قدیمی شده و جواب نمی‌دهد، باید تصمیم بگیرید: همین حالا پول بیشتری خرج کنید، یا صبر کنید و احتمالاً بعداً هزینه بیشتری بپردازید. اگر قصد ساخت یک کامپیوتر جدید را دارید، حتی گزینه‌های کامپیوتر آماده (prebuilt) هم می‌توانند ارزش بررسی داشته باشند، چون ممکن است هنگام خرید یک سیستم کامل، در هزینه کارت گرافیک صرفه‌جویی کنید.